สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิภาคสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA ได้รายงานสถิติพื้นที่เผาไหม้ของจังหวัดภาคเหนือ (burned scars) ระหว่าง 1 มกราคม-30 เมษายน 2564 โดยใช้ข้อมูลจากดาวเทียม Landsat-8 ให้ผลโดยรวมว่าปีนี้การเผาไหม้น้อยกว่าปีที่ผ่านมา แต่กระนั้นก็ยังเกิดไฟไหม้ในพื้นที่ภาคเหนือ 17 จังหวัด รวมแล้วถึง 9,291,538 ไร่ โดยมีจังหวัดซึ่งมีการเผามากกว่า 1 ล้านไร่ 4 จังหวัดคือ ตาก แม่ฮ่องสอน ลำปาง และ เพชรบูรณ์ น่าสังเกตว่า พื้นที่ภาคเหนือตอนล่างมีสถิติเกิดไฟจำนวนมากส่วนใหญ่เป็นไฟจากภาคเกษตรกรรม ต่างจากการไหม้ในภาคเหนือตอนบนที่มีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาและป่าไม้ ไฟที่เกิดส่วนใหญ่ของภาคเหนือตอนบนอยู่ในพื้นที่ป่าทั้งป่าอนุรักษ์และป่าสงวน
สำหรับพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 10 จังหวัด(รวมตาก) ที่ประสบปัญหาไฟป่าและมลพิษฝุ่นละออง pm2.5 ต่อเนื่องทุกปี ในปีนี้จังหวัดที่ตรวจพบพื้นที่เผาไหม้ หรือ burned scars มากสุดคือ จังหวัดลำปาง 1,310,261 ไร่ รองลงมาคือ แม่ฮ่องสอน 1,300,753 ไร่ และ ตาก 1,139,091 ไร่
.
ทั้งสามจังหวัดดังกล่าวมีพื้นที่ป่าไม้ระหว่าง 70-86% และไฟที่เกิดส่วนใหญ่อยู่ในเขตป่า ทั้งป่าสงวนและป่าอนุรักษ์ ทั้งนี้สถิติเมื่อปี 2563 ทั้งสามจังหวัดมีพื้นที่ไหม้เกิน 1.3 ล้านไร่
.
สำหรับพื้นที่ไหม้มากเป็นลำดับที่สี่ ได้แก่เชียงใหม่จำนวน 749,736ไร่ ลำดับห้า ลำพูน 411,400 ไร่ ลำดับหกแพร่ 333,919 ไร่ ลำดับเจ็ดพะเยา 317,463 ไร่ ลำดับแปดน่าน 309,362 ลำดับเก้าอุตรดิตถ์ 302,083 และลำดับสุดท้ายมีการไหม้น้อยที่สุดคือเชียงราย มีพื้นที่ไหม้เพียง 117,047 ไร่
เมื่อนำมาคำนวณกับขนาดพื้นที่รวมของทั้งจังหวัด คิดเป็นร้อยละของพื้นที่ไหม้กับพื้นที่ทั้งหมด พบว่า จังหวัดลำปาง มีสัดส่วนไหม้สูงสุดคือ 16.787% (ดูตารางประกอบ)รองลงมาคือแม่ฮ่องสอน 16.284%และลำพูน 14.697% ของพื้นที่จังหวัด จะเห็นว่าแม้ลำพูนมีพื้นที่ไหม้เพียง 4 แสนกว่าไร่ แต่ด้วยความเป็นจังหวัดขนาดเล็กจึงมีสัดส่วนการไหม้ลำดับต้นของภาคเหนือ
.
ปีนี้ เรียงลำดับจังหวัดที่มีการจัดการไม่ให้เกิดมีไฟไหม้เทียบกับขนาดพื้นที่ดีที่สุดลดหลั่นลงมา ได้แก่ เชียงราย(1) น่าน(2) เชียงใหม่(3) อุตรดิตถ์ (4) พะเยา(5) แพร่ (6) ตาก(7) ลำพูน (8) แม่ฮ่องสอน(9) และ ลำปาง (10) ตามลำดับ
.
ทั้งนี้เชียงรายเป็นจังหวัดที่ได้รับการยกย่องว่าสามารถจัดการไม่ให้เกิดไฟ มีสถิติ hotspots และ burned scars น้อยสุดในภาคเหนือตอนบนต่อเนื่องมาหลายปี ทั้งนี้ทางหนึ่งเพราะเชียงรายมีพื้นที่ป่าไม้น้อยสุดในภาคเหนือตอนบนคือราว 40% ขณะที่จังหวัดอื่นมีพื้นที่ป่าเกิน 50% สูงสุดคือราว 86% ลักษณะภูมิประเทศช่วยเอื้อให้เชียงรายเป็นแชมป์ต่อเนื่องหลายปี
.
จังหวัดเชียงใหม่เมื่อปีที่แล้ว 2563 มีสถิติไฟไหม้ burned scars มากถึง 1,384,078 ไร่ แต่ปีนี้ลดเหลือเพียง 749,736 ไร่ ทำให้สัดส่วนการเผาต่อพื้นที่ลดลงเหลือเพียง 5.442% จากที่เคยมีสัดส่วนไหม้เกิน 10% ของพื้นที่จังหวัด ทั้งนี้ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการปรับระบบการบริหารจัดการไฟ ให้ประชาชนและเจ้าหน้าที่ป่าที่ประสงค์จะจัดการไฟยื่นขออนุญาตมาเพื่ออนุมัติเผาโดยดูสภาพลมฟ้าการระบายอากาศประกอบ รวมทั้งมีวอร์รูมอำนวยการดับไฟที่มีประสิทธิภาพขึ้น
.
แต่อย่างไรก็ตามสถิติการเผาและจัดไฟไหม้ที่ลดลงในภาพรวมของปี 2564 ส่วนหนึ่งเกิดจากสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง เป็นปีที่มีอิทธิพลปรากฏการณ์ลานีญ่าเกิดฝนตกในช่วงต้นปี และต้นเดือนเมษายนประกอบ
