วันที่ 6 พฤษภาคม 2565 กรมควบคุมมลพิษร่วมกับศูนย์วิชาการเพื่อขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิมอากาศ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดการประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อต่อ “ร่างมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 25 ไมครอน (PM2.5) ในบรรยากาศทั่วไป” ผ่านระบบประชุมอิเล็กทรอนิกส์ (Zoom)

.

โดยการประชุมดังกล่าว ดร.วิจารย์ สิมาฉายา ประธานคณะอนุกรรมการกำหนดมาตรฐานคุณภาพอากาศในบรรยากาศ เป็นกล่าวเปิดรับฟังความคิดเห็น สืบเนื่องจากคณะอนุกรรมการกำหนดมาตรฐานคุณภาพอากาศในบรรยากาศ เห็นชอบในการปรับปรุงค่ามาตรฐาน PM2.5 ในบรรยากาศ พร้อมเตรียมจัดทำร่างประกาศค่ามาตรฐาน PM2.5 และกำหนดเงื่อนเวลาในการบังคับใช้ ตามมติจากการประชุมคณะอนุกรรมการกำหนดมาตรฐานคุณภาพอากาศในบรรยากาศ เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2565 ที่ผ่านมา

.

หนึ่งในวาระการประชุม นายพันศักดิ์ ถิรมงคล ผู้อำนวยการกองจัดการคุณภาพอากาศและเสียงกรมควบคุมมลพิษ ได้นำเสนอร่างประกาศคณะกรรมการสิ่งแวคล้อมแห่งชาติ เรื่อง กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป ซึ่งระบุในข้อ 2 ว่า กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป คำเฉลี่ยในเวลา 24 ชั่วโมง จะต้องไม่เกิน 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร โดยให้มีผลจนถึงวันที่ 31 พฤษภาคม 2566 และตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2566 เป็นต้นไป จะต้องไม่เกิน 37.5 ไมโครกรัมต่อเมตร

และในข้อ 3 กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป ค่ามัชฌิมเลขคณิต (Arithmetic Mean) ในเวลา 1 ปี จะต้องไม่เกิน 15 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ทั้งนี้ เป็นร่างที่จะลงนามโดยพลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี ปฏิบัติหน้าที่ประธานกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติภายในปี 2565 นี้

ทุกความคิดเห็นข้อเสนอแนะจะนำเข้าเสนอต่อที่ประชุมคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติในวันที่ 11 พฤษภาคม 2565 นี้ ถ้ามติที่ประชุมคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติเห็นชอบ และเมื่อมีประกาศลงนามราชกิจจานุเบกษาจะมีผลบังคับใช้ทันที

และนอกจากนี้การบังคับใช้มาตรฐานการระบายมลพิษทางอากาศจากรถยนต์ใหม่ Euro5 และมาตรฐานน้ำมันเชื้อเพลิง Euro5 มีประกาศจากการกระทรวงพลังงานให้มีผลการบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2567 และส่วนมาตรฐานอื่นๆมีการปรับให้เข้มงวดมากขึ้นตามเทคโนโลยี ภาวะเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงค่ามาตรฐานใหม่ (เช่นการตรวจวัดควันดำด้วยระบบวัดค่าความทึบแสง จาก 45 % ไปเป็น 30 %)

.

เครือข่ายภาคประชาสังคมและประชาชนที่ติดตามและผลักดันรณรงค์การแก้ไขปัญหามลพิษทางอากาศมาอย่างต่อเนื่องเพื่อปกป้องสิทธิทางสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบด้วยกรีนพืช ประเทศไทย (Greenpeace Thailand) มูลนิธินิติธรรมสิ่งเวคล้อม (EnLAW) มูลนิธิบูรณะนิเวศ (EARTH) สภาลมหายใจเชียงใหม่ และสภาลมหายใจภาคเหนือ มีความเห็นต่อ(ร่าง) ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวคล้อมแห่งชาติ เรื่อง กำหนดมาตรฐานฝันละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป มีมติสำคัญคือ

คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติละเลยต่อหน้าที่หรือปฏิบัติหน้าที่ล่าช้าเกินสมควรในการออกหรือแก้ไขประกาศกำหนดมาตรฐานฝุ่นละออง PM 2.5 ในบรรยากาศทั่วไป ให้เข้มงวดและมีความปลอดภัยต่อประชาชนมากยิ่งขึ้นตามกฎหมายและแผนปฏิบัติการขับเคลื่อนวาระแห่งชาติ “การแก้ไขปัญหามลพิษค้านฝุ่นละออง” ทั้งๆ ที่กรมควบคุมมลพิษได้เสนอเรื่องให้ปรับค่ามาตรฐาน PM2.5 ในบรรยากาศเฉลี่ยรายปี ให้เป็นตามระดับที่ 3 ขององค์การอนามัยโลกแล้วตั้งแต่ปี 2564

การกำหนดให้ค่าเฉลี่ยในเวลา 24 ชั่วโมงของฝุ่นละออง PM 2.5 ในบรรยากาศโคยทั่วไป จะต้องไม่เกิน 37.5 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2566 เป็นต้นไปนั้น แม้ว่าจะอ้างว่าเป็นไปตามกรอบเวลาการคำเนินงานตามแเผนปฏิบัติการขับเคลื่อนวาระแห่งชาติ “การแก้ไขปัญหามลพิษด้านฝุ่นละออง” มาตรการที่ 3 การเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการมลพิษที่กำหนดไว้ระหว่างปี 2565-2567

แต่การนำเสนอ(ร่าง) ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติเช่นนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความไม่พร้อมและล่าช้าในการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อกำหนดมาตรการและแผนงานที่จะดำเนินการให้ชัดเจน เพื่อรองรับการที่จะบรรลุค่ามาตรฐานที่ปรับปรุงใหม่ในระยะเวลาที่กำหนด รวมถึงปรับปรุงเกณฑ์ดัชนีคุณภาพอากาศสำหรับฝุ่นละออง PM2.5 เพื่อรองรับค่ามาตรฐานที่ปรับปรุงใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพิจารณาว่าค่ามาตรฐาน PM2.5 ที่มีอยู่ในปัจจุบันของประเทศไทยมีการบังคับใช้เป็นเวลานานกว่า 11 ปี

ซึ่งจำเป็นต้องปรับปรุงแก้ไขให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไปตามความก้าวหน้าในทางวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและความเปลี่ยนแปลงในทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ เพื่อใช้เป็นเกณฑ์ทั่วไปและประโยชน์ในการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวคล้อม รวมถึงปกป้องสุขภาพอนามัยของประชาชนเครือข่ายภาคประชาสังคมและประชาชนฯ

เครือข่ายภาคประชาสังคมและประชาชนจึงเสนอให้คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติประกาศมาตรฐานฝุ่นละออง PM 2.5 ในบรรยากาศโดยทั่วไป ค่าเฉลี่ยในเวลา 24 ชั่วโมง จะต้องไม่เกิน 37.5 ไมโครกรัมต่อเมตร และค่ามัชฌิมเลขคนิต (Arithmetic Mean)ในเวลา 1 ปี จะต้องไม่เกิน 15 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร พร้อมกันทันทีภายในเดือนกันยายน ปี 2565